Hoofdstuk 19

Het bereiken van vrede

II. Zonde tegenover vergissing

 

1. Het is van wezenlijk belang dat een vergissing niet met zonde wordt verward, en juist dit onderscheid maakt verlossing mogelijk. Want een vergissing kan worden gecorrigeerd, en het kromme rechtgemaakt. Maar zonde, zo die al mogelijk was, zou onomkeerbaar zijn. Het geloof in zonde is noodzakelijkerwijs gebaseerd op de vaste overtuiging dat denkgeesten – en niet lichamen – kunnen aanvallen. En aldus is de denkgeest schuldig en zal dat voor eeuwig blijven, tenzij een denkgeest die geen deel van hem uitmaakt hem de absolutie geven kan. Zonde vraagt om straf, zoals een vergissing om correctie vraagt, en het geloof dat straf correctie is, is klinkklare waanzin.

 

Deze alinea introduceert enkele thema's aan die we nog vaker zullen tegenkomen. Zonde en vergissing zijn twee verschillende interpretaties van aanval, beginnend met de schijnbare aanval op God. Vergissing zegt: niets aan de hand. Je aanval was slechts een foutje dat gecorrigeerd kan worden. Zonde zegt: je denkgeest heeft daadwerkelijk aangevallen en beschadigd. Daarmee heb je hem zondig en schuldig gemaakt en verdien je gestraft te worden — behalve wanneer zich de onwaarschijnlijke kans voordoet dat je slachtoffer je vrijspreekt. De laatste zin zegt dat straf géén correctie is, omdat straf bij zonde hoort en deze werkelijk maakt:

(Toelichtingen door Robert Perry)

 

2. Zonde is geen vergissing, want zonde gaat gepaard met een arrogantie die vreemd is aan het idee van een vergissing. Zondigen zou zijn: de werkelijkheid geweld aandoen, en daarin slagen. Zonde is de verkondiging dat aanval iets werkelijks is en schuld gerechtvaardigd. Ze gaat ervan uit dat de Zoon van God schuldig is, en er dus in is geslaagd zijn onschuld te verliezen en zichzelf tot iets te maken wat God niet geschapen heeft. Zo wordt de schepping als niet eeuwig gezien, en de Wil van God als vatbaar voor verzet en ondermijning. Zonde is de gewichtige illusie die aan heel de grootheidswaan van het ego ten grondslag ligt. Want daardoor wordt God Zelf veranderd, en incompleet gemaakt.

 

Geloven dat zonde werkelijk is, is een arrogante zienswijze omdat het betekent dat we echt geloven dat we erin geslaagd zijn de werkelijkheid geweld aan te doen; dat we onze ware natuur hebben veranderd, onze onschuld hebben verloren en dus werkelijk schuldig zijn. Dat we onze ware aard zoals God deze heeft geschapen kunnen vernietigen, houdt in dat Gods schepping veranderd, tegengewerkt en verslagen kan worden. Het betekent dat God Zelf veranderd kan worden en incompleet kan worden gemaakt. Geloven we werkelijk dat we zoveel macht hebben? Is dit geen uiting van grootheidswaan?

(Toelichtingen door Robert Perry)

 

3. De Zoon van God kan zich vergissen, hij kan zichzelf misleiden, hij kan zelfs de kracht van zijn denkgeest tegen zichzelf keren. Maar zondigen kan hij niet. Er is niets wat hij kan doen dat zijn werkelijkheid op enigerlei wijze echt zou kunnen veranderen, of hem echt schuldig maken. Dat is wat zonde zou doen, want dat beoogt ze. Maar ondanks alle wilde waanzin die eigen is aan heel het idee van zonde, is het onmogelijk. Want het loon van de zonde is de dood, en hoe kunnen onsterfelijken nu sterven?

 

Ja, we maken fouten. We begaan vergissingen. We kunnen onszelf bedriegen en aanvallen. Maar we kunnen niet veranderen wie we zijn, en dat is wat zonde beweert te doen. Zonde beweert ons te veranderen van onschuldig en het leven verdienend in schuldig en de dood verdienend. Maar hoe kunnen we sterven als we onsterfelijk zijn?

(Toelichtingen door Robert Perry)

 

4. Een belangrijk geloofspunt in de waanreligie van het ego is dat zonde geen vergissing maar waarheid is, en dat juist onschuld misleidt. Zuiverheid wordt als arrogantie gezien, terwijl het als zondig aanvaarden van het zelf als heiligheid wordt beschouwd. En het is deze doctrine die de werkelijkheid van Gods Zoon, zoals zijn Vader hem heeft geschapen en gewild heeft dat hij voor eeuwig was, vervangt. Is dit nederigheid? Of is het eerder een poging om de schepping los te rukken van de waarheid, en haar gescheiden te houden?

 

In veel traditionele religies wordt het geloof in zuiverheid als arrogant en zondig gezien, terwijl het geloof zondig te zijn gezien wordt als heilig. Jezus vraagt of het nederig is om te beweren dat we niet zijn zoals God ons geschapen en gewild heeft. Is het nederig om te beweren dat we erin geslaagd zijn ons los te rukken van God en onszelf onverenigbaar te maken met Zijn Heiligheid?

(Toelichtingen door Robert Perry)

 

5. Elke poging om zonde als een vergissing te herinterpreteren is voor het ego altijd onverdedigbaar. Het idee van zonde is in zijn denksysteem volkomen sacrosanct en niet te benaderen anders dan met eerbied en ontzag. Het is het meest ‘heilige’ concept in het egosysteem: geliefd en machtig, volkomen waar, en uiteraard beschermd door elk verdedigingsmiddel dat tot zijn beschikking staat. Want dit is zijn ‘beste’ verdediging, waaraan al de andere dienstbaar zijn. Dit is zijn pantser, zijn bescherming, en de fundamentele bedoeling van de speciale relatie volgens zijn interpretatie.

 

Jezus spreekt over het denksysteem van het ego als een religie binnen conventionele religies. In deze 'waanreligie van het ego' is zonde het allerheiligste, dat met evenveel eerbied en ontzag benaderd dient te worden als God. De geringste twijfel aan het concept van zonde is de meest onvergeeflijke ketterij (wat je kunt lezen in conservatieve christelijke commentaren die de Cursus bekritiseren). Het idee van zonde wordt zo krachtig verdedigd omdat het de beste verdediging van het ego is. Alles waar het ego ons toe verleidt is bedoeld om de 'werkelijkheid' van zonde te versterken.

Om te voorkomen dat we mensen met een traditionele geloofsovertuiging veroordelen, moeten we niet vergeten dat ook wij nog steeds lid zijn van een religie — de religie van het ego. We mogen dan twijfels hebben over zijn geloofsartikelen, maar we belijden deze nog elke dag.

(Toelichtingen door Robert Perry)

 

6. Men kan zonder meer zeggen dat het ego zijn wereld op zonde heeft gebouwd. Alleen in zo’n wereld kan alles op z’n kop staan. Dit is de vreemde illusie die maakt dat de wolken van schuld zwaar en ondoordringbaar lijken. Hierin wordt de vastheid gevonden die de grondslag van deze wereld ogenschijnlijk bezit. Want zonde heeft de schepping veranderd van een idee van God tot een ideaal dat het ego wenst: een wereld waarover het heerst, samengesteld uit lichamen, zonder denkgeest of verstand en vatbaar voor volledig verval en verderf.

 

Niet God maar het ego heeft de wereld gemaakt, en gebouwd op het concept van zonde. Zonde zegt dat denkgeesten afgescheiden zijn en gedreven om kwaad te doen. Ze maken zichzelf slecht en verdienen daarom de dood. Als we rondkijken in de wereld zien we overal de vertegenwoordigers hiervan. We zien denkgeestloze lichamen die van elkaar zijn afgescheiden, kwaad doen, slecht zijn, en gedoemd tot verval en uiteindelijk de dood. Zonder ons geloof in zonde zou de wereld geen substantie hebben, maar herkend worden als niets dan 'mist'.

(Toelichtingen door Robert Perry)

 

Als dit een vergissing is, kan die door de waarheid makkelijk ongedaan worden gemaakt. Elke vergissing kan worden gecorrigeerd, als het aan de waarheid wordt overgelaten erover te oordelen. Maar als aan de vergissing de status van waarheid wordt verleend, waar kan ze dan naartoe worden gebracht? De ‘heiligheid’ van de zonde wordt juist door deze vreemde kunstgreep op haar plaats gehouden. Als waarheid is ze dan intact, en alles wordt ter beoordeling naar haar gebracht. Als vergissing moet zij naar de waarheid worden gebracht. Het is onmogelijk geloof te hechten aan zonde, want zonde is ongeloof. Maar het is wel degelijk mogelijk te geloven dat een vergissing kan worden gecorrigeerd.

 

Wij houden graag vast aan een onbetwist idee waar al het andere naar verwijst. Voor conservatieve christenen is dat het denkbeeld dat Jezus is gestorven voor onze zonden. Vaak blijken dergelijke centrale, onbetwiste ideeën een kaartenhuis te zijn zodra we er werkelijk over na gaan denken. En dat is wat we moeten doen met het idee van zonde. In plaats van alles en iedereen te veroordelen die iets anders beweert, moeten we het beoordelen aan de hand van een hogere norm, de norm van de waarheid. Dan kunnen we het idee van zonde en alles wat daaruit is voortgekomen ongedaan maken, inclusief de fysieke wereld.

(Toelichtingen door Robert Perry)

 

7. Er is in heel de versterkte ego-vesting geen steen die zwaarder wordt verdedigd dan het idee dat zonde werkelijk is, de natuurlijke uitdrukking van wat de Zoon van God van zichzelf heeft gemaakt, en wat hij ook is. Voor het ego is dit geen fout. Dit is immers zijn werkelijkheid, dit is de ‘waarheid’ waaraan het ten ene male onmogelijk is te ontsnappen. Dit is zijn verleden, zijn heden en zijn toekomst. Want hij heeft het op een of andere manier klaargespeeld zijn Vader te corrumperen, en Diens Denkgeest volledig te veranderen. Beween dan de dood van God, die gedood is door de zonde! En dit zou dan de wens zijn van het ego, die het in zijn waanzin meent te hebben verwezenlijkt.

 

In de kern van de tempel van het ego bevindt zich het onaantastbare idee van zonde. Deze egotempel is een fort, gebouwd met slechts één doel voor ogen: voorkomen dat God er binnenkomt. De fundamentele aard van zonde kan worden gezien in onze veronderstellingen over onszelf: gedwongen om anderen aan te vallen, onszelf daar om hatend, maar niet in staat om ermee op te houden. We geloven dat we onze goddelijke natuur vernietigd hebben, wat neerkomt op het geloof dat we God overwonnen en zelfs gedood hebben. Het is echter alleen ons geloof in zonde dat ons dit laat denken.

(Toelichtingen door Robert Perry)

 

8. Zou je niet liever willen dat dit alles niets meer is dan een vergissing, die volledig corrigeerbaar is, en waar zo gemakkelijk aan kan worden ontkomen dat heel de correctie ervan lijkt op door de mist heen de zon tegemoet lopen? Want meer is het niet. Misschien zou je in de verleiding kunnen komen om het met het ego eens te zijn dat het veel beter is zondig te zijn dan je te vergissen. Maar denk zorgvuldig na voor jij jezelf veroorlooft deze keus te maken. Benader dit niet lichtvaardig, want het is de keuze tussen Hemel of hel.

 

We geloven dat zowel onze aanvallen als de opbrengst daarvan echt zijn. Maar tegen welke prijs? Omwille van de 'voordelen' zijn we bereid de hel in te lopen. Zouden we niet liever de Hemel hebben? Zouden we onze vermeende zondigheid niet liever als een vergissing zien die 'volledig corrigeerbaar is'? Zou het niet geweldig zijn als het hele zondeverhaal niets anders is dan een fantasie, die even gemakkelijk ongedaan kan worden gemaakt als 'door de mist heen de zon tegemoet lopen'?

 

Toepassing :

Het is arrogant om te denken dat ik de werkelijkheid die God geschapen heeft kan vernietigen.

Het is arrogant om te denken dat ik mijzelf tot iets kan maken wat God niet geschapen heeft.

Het is grootheidswaan om te denken dat ik de Wil van God, die mij onschuldig verklaart, kan verwerpen.

Het is grootheidswaan om te denken dat ik mij los kan rukken van God door mezelf schuldig te verklaren.

Het is arrogant om te denken dat ik de dood verdien, want God heeft mij het eeuwige leven geschonken.

(Toelichtingen door Robert Perry)